Waarom?
Het verhaal dat iedere teef een nestje moet gehad hebben, is een fabeltje.
Wij raden de meeste eigenaars aan om een teefje te steriliseren rond de leeftijd van 5-6 maanden.
De hoofdreden hiervoor is dat 25% van de niet-gesteriliseerde teven melkkliertumoren ontwikkelt. Een ongeveer even groot percentage ontwikkelt baarmoederontsteking. Door jong te steriliseren, worden de kansen hierop onbestaande.
Castratie van de mannelijke hond
Tijdens deze eenvoudige operatie worden via een kleine insnede beide testikels verwijderd. Zo wordt de zaadvorming gestopt en de productie van mannelijke hormonen sterk verminderd, waardoor de reu zijn belangstelling voor loopse teven verliest. In tegenstelling tot de kat, waarbij castratie routinematig wordt uitgevoerd, wordt bij de hond deze ingreep overwogen bij volgende klachten:
- De reu probeert steeds weg te lopen als er in de buurt een teefje loops is.
- De reu vertoont manieren van hyperseksualiteit. Dit is in huis plassen of tegen iemand ‘oprijden’.
- De reu is erg dominant tot agressief tegenover andere reuen.
- Bij bepaalde lichamelijke aandoeningen zoals prostaatvergroting, testikeltumoren, binnenbal (testikel die in de buik of in de lies zit), ….
Bij bepaalde indicaties is een tijdelijke, chemische castratie met medicamenten mogelijk. Dit kan bijvoorbeeld aangewend worden om de resultaten van een chirurgische castratie te voorspellen, echter met wisselend resultaat.
Iedere reu, ouder dan 6 (voor kleine rassen) à 9 maanden (voor grote rassen), kan in principe gecastreerd worden. Het is mogelijk dat de hond daarna rustiger wordt, wat gepaard kan gaan met een belangrijke gewichtstoename. Het is dus nodig het lichaamsgewicht goed te controleren. Meteen na de ingreep kan de voeding beperkt worden tot ¾ van de normale portie gedurende een periode van 4-6 weken. Bij sommige honden echter is een aangepaste voeding noodzakelijk.
De loopsheid
De loopsheidperiode is die periode waarin de teef vruchtbaar wordt. Deze duurt gemiddeld 3 weken, maar er zijn individuele verschillen. De eerste loopsheid vindt meestal plaats tussen de 8 en 18 maanden. Dit kan dus sterk variëren. Meestal geldt: hoe groter het ras, hoe later de eerste loopsheid. De periode tussen twee loopsheden bedraagt gemiddeld 6 maanden. Maar een Duitse Herder kan bv. tot 3x per jaar loops worden.
De uitwendige tekenen van loopsheid zijn gemakkelijk te herkennen:
- een gezwollen vulva;
- een bloederige, roze tot helder slijmerige uitvloei;
- de teef wordt aantrekkelijk voor reuen, en zal in de tweede helft van de periode de reu zelf opzoeken en zich laten dekken.
Loopsheidspreventie
Hiervoor zijn er meerdere mogelijkheden, met elk zijn voordelen en beperkingen:
De castratie van de teef
De operatie waarbij een teef onvruchtbaar gemaakt wordt, wordt vaak sterilisatie genoemd. De juiste term is eigenlijk castratie, omdat tijdens de operatie de beide eierstokken en eventueel de baarmoeder verwijderd worden. Afbinden van de eileiders, zoals bij de mens gedaan wordt, is bij de hond zelden aangewezen, o.a. omdat uw hond dan nog loops wordt. Door castratie wordt de eicelproductie gestopt en de productie van vrouwelijke hormonen sterk beperkt.
De voordelen van castratie zijn:
- Eenmalige ingreep.
- Nooit meer kans op loopsheid of schijndracht.
- Geen kans op baarmoederontsteking (= pyometra), een veelvoorkomende en levensbedreigende aandoening. Deze aandoening treedt vooral op bij honden met een voorgeschiedenis van schijndracht, vooral bij dieren boven de 6 jaar. Sommige teven kunnen echter al vanaf de tweede loopsheid een pyometra hebben.
- Sterk verminderde kans op melkkliertumoren, een veelvoorkomende aandoening bij (oudere) teven. Vroeg steriliseren vermindert de kans op tumoren met meer dan 85 %. Niet gesteriliseerde teven krijgen vroeg of laat bijna allemaal melkkliergezwellen.
- Minder kans op suikerziekte.
- Geen kans meer op eierstoktumoren.
- Geen kans meer op ongewenste dracht.
- Op lange termijn voordeliger en gezonder dan hormonale loopsheidsonderdrukking.
De nadelen van castratie zijn:
- De operatie is onomkeerbaar.
- Het is mogelijk dat de hond na de operatie rustiger wordt, wat gepaard kan gaan met een belangrijke gewichtstoename. Het is dus nodig het lichaamsgewicht goed te controleren. Meteen na de ingreep kan de voeding beperkt worden tot ¾ van de normale portie gedurende een periode van 4-6 weken. Bij sommige honden echter is een aangepaste voeding noodzakelijk.
- Uitzonderlijk kunnen er problemen ontstaan met het ophouden van de urine (incontinentie). Dit euvel kan echter met medicijnen verholpen worden.
- Soms zijn er veranderingen in de vacht (iets doffer, dunner).
De ingreep kan op elke leeftijd uitgevoerd worden. Het is dus absoluut niet nodig dat de teef eerst een nestje gehad heeft, zoals vaak beweerd wordt! Als ze al loops is, wordt de ingreep bij voorkeur gedaan 100 dagen na het het begin van het bloedverlies. Overleg met uw dierenarts wat de beste leeftijd is voor het castreren van uw teefje.
Hormonale loopsheidonderdrukking
Hierbij wordt door het regelmatig inspuiten van de prikpil de loopsheid onderdrukt. Bij juist gebruik is deze methode vrij betrouwbaar. Bij fokteven is het gebruik ervan af te raden, omdat na hormonale therapie de loopsheidcyclus erg onregelmatig kan worden.
De voordelen van de hormonale methode zijn:
- geen operatie nodig
- omkeerbaar indien gewenst
- gespreide kosten
De lijst van de nadelen is dan weer groter dan bij castratie, vooral bij langdurige toediening:
- halfjaarlijkse behandeling
- op termijn duurder
- verhoogde kans op baarmoederontsteking
- verhoogde kans op suikerziekte (diabetes)
- verhoogde kans op melkkliertumoren
- kans op reuzengroei
- lokale haarverkleuring en haarverlies op de injectieplaats zijn mogelijk
- de injectie zelf is vaak pijnlijk
‘Morning after’ pil
Als de teef ondanks alle voorzorgen toch ongewenst gedekt is of u vermoedt dat dit gebeurd is (ze is tijdens de loopsheid op stap geweest), dan kan dit nog ongedaan gemaakt worden. Deze methode is echter niet zonder gevaren en mag zodoende niet beschouwd worden als alternatief voor loopsheidpreventie!
Aborteren kan desnoods nog medicamenteus of operatief, doch het is een erg belastende en dure behandeling. De neveneffecten van de medicatie zijn niet te onderschatten. Neem daarom binnen de 24 uur na een ongewenste dekking contact op met uw dierenarts om te informeren wat de mogelijkheden zijn.